ลิตตชาดก

๑. ลิตตชาดก


ว่าด้วยลูกสกาอาบยาพิษ

             [๙๑]  บุรุษกลืนกินลูกสกา อันย้อมด้วยยาพิษอย่างแรงกล้า ย่อมไม่รู้สึก ดูกร
                          เจ้าคนร้าย เจ้านักเลงชั่วช้า จงกลืนกินเถิด จงกลืนกินเถิด เมื่อท่าน
                          กลืนกินลูกสกาแล้ว ภายหลังยาพิษนี้จักแรงจัดขึ้น.

จบ ลิตตชาดกที่ ๑.








๒. มหาสารชาดก


ต้องการคนที่เหมาะกับเหตุการณ์

             [๙๒]  เมื่อสงครามเกิดขึ้น ย่อมต้องการคนกล้าหาญ เมื่อเกิดข่าวตื่นเต้นขึ้น
                          ย่อมต้องการคนหนักแน่น เมื่อข้าวและน้ำมีบริบูรณ์ ย่อมต้องการคนที่รัก
                          เมื่อข้อความลึกซึ้งเกิดขึ้น ย่อมต้องการบัณฑิต.

จบ มหาสารชาดกที่ ๒.








๓. วิสสาสโภชนชาดก


ว่าด้วยการไว้วางใจ

             [๙๓]  บุคคลไม่ควรไว้วางใจในผู้ที่ยังไม่คุ้นเคยกัน แม้ผู้ที่คุ้นเคยกันแล้วก็ไม่
                          ควรไว้วางใจ ภัยย่อมมาจากผู้ที่คุ้นเคยกัน เหมือนภัยของราชสีห์ เกิดจาก
                          แม่เนื้อฉะนั้น.

จบ วิสสาสโภชนชาดกที่ ๓.








๔. โลมหังสชาดก


ว่าด้วยการแสวงหาอย่างประเสริฐ

             [๙๔]  เราเป็นคนเร่าร้อน มีตัวอันเปียกชุ่ม อยู่แต่ผู้เดียวในป่าที่น่ากลัว เป็น
                          คนเปลือยกาย ถึงแม้ความหนาวเบียดเบียนก็ไม่ผิงไฟ มุนีขวนขวาย
                          ด้วยการแสวงหาอย่างประเสริฐ.

จบ โลมหังสชาดกที่ ๔.








๕. มหาสุทัสสนชาดก


ว่าด้วยสังขาร

             [๙๕]  สังขารทั้งหลายไม่เที่ยงหนอ มีความเกิดขึ้น และเสื่อมไปเป็นธรรมดา
                          เกิดขึ้นแล้วย่อมดับไป ความที่สังขารเหล่านั้นสงบระงับเป็นสุข.

จบ มหาสุทัสสนชาดกที่ ๕.








๖. เตลปัตตชาดก


ว่าด้วยการรักษาจิต

             [๙๖]  บุคคลพึงประคองภาชนะอันเต็มเปี่ยมด้วยน้ำมัน ฉันใด บัณฑิตผู้ปรารถนา
                          จะไปสู่ทิศที่ยังไม่เคยไป ก็พึงตามรักษาจิตของตนไว้ด้วยสติ ฉันนั้น.

จบ เตลปัตตชาดกที่ ๖.







๗. นามสิทธิชาดก


ว่าด้วยชื่อไม่เป็นของสำคัญ

             [๙๗]  มาณพตนหนึ่งชื่อว่าปาปกะ ได้เห็นคนชื่อว่านายเป็นตายลง เห็นนางทาสี
                          ชื่อว่านางรวยทรัพย์จน เห็นคนชื่อว่านางทางหลงทาง แล้วก็กลับมา.

จบ นามสิทธิชาดกที่ ๗.








๘. กูฏวาณิชชาดก


ว่าด้วยคนผู้เป็นบัณฑิต

             [๙๘]  ธรรมดาคนที่เป็นบัณฑิตเป็นคนดี คนที่เป็นบัณฑิตเกินไปเป็นคนไม่ดี
                          เราถูกไฟลวกเพราะบุตรที่เป็นบัณฑิตเกินไป.

จบ กูฏวาณิชชาดกที่ ๘.








๙. ปโรสหัสสชาดก


ว่าด้วยคนผู้มีปัญญา

             [๙๙]  คนโง่เขลาประชุมกัน แม้ตั้งพันคนขึ้นไป พวกเขาไม่มีปัญญาพึงคร่ำ-
                          ครวญอยู่ตลอดร้อยปี ผู้ใดรู้แจ้งเนื้อความแห่งภาษิต ผู้นั้นเป็นบุรุษมี
                          ปัญญา คนเดียวเท่านั้น ประเสริฐ.

จบ ปโรสหัสสชาดก.








๑๐. อสาตรูปชาดก


สิ่งที่ครอบงำคนประมาท

             [๑๐๐]  สิ่งที่ไม่เป็นที่พอใจ สิ่งที่ไม่เป็นที่รัก สิ่งที่เป็นทุกข์ ย่อมครอบงำ
                          ผู้ประมาทด้วยสิ่งเป็นที่พอใจ สิ่งเป็นที่รัก และสิ่งที่เป็นสุข.

จบ อสาตรูปชาดก.