ปโรสตชาดก

๑. ปโรสตชาดก


คนมีปัญญาคนเดียวดีกว่าคนโง่เขลาตั้งร้อย

             [๑๐๑]  คนโง่เขลามาประชุมกัน แม้ตั้งร้อยคนขึ้นไป พวกเขาไม่มีปัญญา พึงเพ่ง
                          ดูอยู่ตั้งร้อยปี ผู้ใดรู้แจ้งเนื้อความแห่งภาษิต ผู้นั้นเป็นบุรุษมีปัญญา
                          คนเดียวเท่านั้น ประเสริฐกว่า.

จบ ปโรสตชาดกที่ ๑.








๒. ปัณณิกชาดก


ว่าด้วยที่พึงให้โทษ

             [๑๐๒]  ผู้ใดเมื่อดิฉันได้รับทุกข์พึงเป็นที่พึ่งได้ ผู้นั้นคือบิดาของดิฉันกลับมาทำ
                          ความประทุษร้ายแก่ดิฉันในป่า ดิฉันจะคร่ำครวญถึงใครในกลางป่า ผู้ใด
                          ควรจะเป็นที่พึ่งของดิฉัน ผู้นั้นกลับมาทำกรรมอย่างสาหัส.

จบ ปัณณิกชาดกที่ ๒.








๓. เวริชาดก


การอยู่ร่วมกับมีเวรกัน

             [๑๐๓]  คนมีเวรกันอยู่ในที่ใด บัณฑิตไม่ควรอยู่ในที่นั้น เพราะเมื่ออยู่ในพวก
                          คนมีเวรกันคืนเดียว หรือสองคืน ก็อยู่เป็นทุกข์.

จบ เวริชาดกที่ ๓.








๔. มิตตวินทชาดก


โทษผู้ลุอำนาจความปรารถนา

             [๑๐๔]  ผู้มีความปรารถนาจัด มี ๔ ก็ต้องการ ๘ มี ๘ ก็ต้องการ ๑๖ มี ๑๖ ก็ต้อง
                          การ ๓๒ บัดนี้ มาได้รับกงจักรกรด  กงจักรกรดพัดอยู่เหนือศีรษะ
                          ของคนผู้ลุอำนาจความปรารถนา.

จบ มิตตวินทชาดกที่ ๔.








๕. ทุพพลกัฏฐชาดก


ว่าด้วยช้างกลัวไม้แห้ง

             [๑๐๕]  ลมย่อมพัดไม้แห้งที่ทุรพลในป่านี้ แม้มีจำนวนมากมายให้หักลง ดูกร
                          ช้างตัวประเสริฐ ถ้าท่านมากลัวต่อไม้แห้งนั้น ท่านจักซูบผอมเป็นแน่.

จบ ทุพพลกัฏฐชาดกที่ ๕.





๖. อุทัญจนีชาดก


ว่าด้วยหญิงโจร

             [๑๐๖]  หญิงโจรผู้นำของไปด้วยหม้อน้ำ เบียดเบียนฉัน ผู้เคยมีชีวิตอยู่เป็นสุข
                          จะขอน้ำมัน หรือเกลือ ก็ด้วยการกล่าวคำอ่อนหวานฐานเป็นภรรยา.

จบ อุทัญจนีชาดกที่ ๖.





๗. สาลิตตกชาดก


ว่าด้วยคนมีศิลปะ

             [๑๐๗]  ขึ้นชื่อว่าศิลปะแม้อย่างใดอย่างหนึ่ง ย่อมยังประโยชน์ให้สำเร็จโดยแท้
                          ขอเชิญพระองค์ ทรงทอดพระเนตร บุรุษเปลี้ยได้บ้านส่วยทั้ง ๔ ทิศ
                          ก็เพราะการดีดมูลแพะ.

จบ สาลิตตกชาดกที่ ๗.





๘. พาหิยชาดก


เป็นคนควรศึกษาศิลปะ

             [๑๐๘]  บุคคลควรศึกษาศิลปะทั้งหลาย ชนทั้งหลายที่พอใจในศิลปะนั้นก็มีอยู่
                          แม้แต่หญิงที่เกิดในจังหวัดชั้นนอก ก็ยังทำให้พระราชาทรงโปรดปรานได้
                          ด้วยความกระมิดกระเมี้ยนของเธอ.



จบ พาหิยชาดกที่ ๘.





๙. กุณฑกปูวชาดก


ว่าด้วยมีอย่างไรกินอย่างนั้น

             [๑๐๙]  บุรุษกินอย่างไร เทวดาของบุรุษนั้นก็กินอย่างนั้น ท่านจงนำเอาขนมรำ
                          นั้นมา อย่าให้ส่วนของเราเสียไปเลย.

จบ กุณฑกปูวชาดกที่ ๙.





๑๐. สัพพสังหารกปัญหา


ว่าด้วยการพูดของหญิง ๒ ประเภท

             [๑๑๐]  กลิ่นเครื่องอบทั้งปวงไม่มี มีแต่กลิ่นดอกประยงค์ล้วนฟุ้งไป หญิงนักเลง
                          คนนี้ ย่อมกล่าวคำเหลาะแหละ หญิงผู้ใหญ่กล่าวคำจริง.

จบ สัพพสังหารกปัญหาที่ ๑๐.